Stoppen met roken: een reuzenstap naar een gezonder leven

Roken tast bijna elk orgaan aan en verhoogt het risico op ernstige aandoeningen zoals:

• Longkanker en andere kankers: Tabaksrook bevat meer dan 70 kankerverwekkende stoffen.
• Hart- en vaatziekten: Roken verhoogt de kans op beroertes en hartinfarcten door vernauwde bloedvaten.
• Longaandoeningen: Chronische bronchitis en COPD komen veel voor bij rokers.
• Verminderde vruchtbaarheid: Zowel mannen als vrouwen ondervinden negatieve effecten op hun voortplantingssysteem.
• Vroegtijdige veroudering: Roken versnelt huidveroudering en verhoogt het risico op osteoporose.

Waarom stoppen?

Stoppen met roken heeft alleen impact op je gezondheid wanneer je volledig stopt. De risico’s nemen nauwelijks af als je minder rookt of voor lichtere sigaretten kiest.
Bovendien is het voordeel van stoppen groter wanneer je op jongere leeftijd stopt. Mensen die al langer roken (ouder dan 65 jaar) kunnen echter nog steeds hun gezondheid verbeteren door te stoppen.

De voordelen van rookstop zijn talrijk en treden vaak sneller op dan men denkt:

• Binnen 20 minuten begint je bloeddruk en hartslag te normaliseren.
• Binnen 2 dagen verbetert je reuk- en smaakvermogen.
• Binnen 3 dagen kan je makkelijker ademen en heb je meer energie.
• Na 5 jaar is je risico op een hartinfarct gehalveerd.
• Na 10 jaar is het risico op longkanker gehalveerd ten opzichte van een roker. 

Ook je slaapkwaliteit en algemene levenskwaliteit verbeteren en je hebt minder kans op tandvleesproblemen.

Hoe stop je met roken?  

Stoppen met roken is een grote uitdaging en dikwijls zijn er meerdere pogingen nodig  om definitief komaf te maken met de verslaving.  Er zijn tal van hulpmiddelen en methoden die de kans op succes vergroten. Vaak krijg je last van ontwenningsverschijnselen  zoals een geïrriteerd gemoed, angst, concentratiemoeilijkheden, slapeloosheid, meer eetlust … Koffie drinken kan deze ontwenningsverschijnselen zelfs verergeren. 

Weet dat ze slechts tijdelijk zijn en de meeste beginnen op te treden tijdens de eerste stopweek (vooral in de eerste 48 uur). Vaak beginnen ze af te nemen vanaf de derde tot vierde stopweek. Van persoon tot persoon kan dit echter variëren, waardoor irritatie of de behoefte om te roken bij sommigen tot zes maanden na de rookstop kunnen aanhouden. 

1. Therapie en gedragsverandering

Stoppen met roken vereist zowel fysieke als mentale voorbereiding. Gedragsverandering en motivatie zijn cruciaal. Een rookstopplan opstellen met concrete doelen en beloningen kan helpen. Een tabakoloog, je huisarts of huisapotheker kunnen je hierin ondersteunen en de verschillende hulpmiddelen toelichten.

2. Nicotine vervangende therapieën 

Nicotine-vervangende middelen zoals pleisters, kauwgom, tabletten en sprays verminderen ontwenningsverschijnselen en verhogen je slaagkans om te stoppen met roken. Ze worden vooral aanbevolen als je meer dan tien sigaretten per dag rookt. Je apotheker kan je helpen bij de keuze van de juiste producten op jouw maat, afhankelijk van jouw behoeftes. 
In totaal duurt een behandeling met deze nicotine vervangende middelen bij voorkeur tien tot twaalf weken. Vaak wordt er dan een langwerkend product (bv. de pleister) gecombineerd met snelwerkende vervangers (bv. kauwgom of spray) om een opkomende drang naar roken terug te dringen. Je mutualiteit  voorziet vaak ook een extra tussenkomst voor deze middelen.

3. Medicatie

Naast nicotine-vervangende middelen bestaan er geneesmiddelen die de drang naar nicotine verminderen. Vaak werken ze even goed als nicotine-vervangende middelen, maar kan je wat meer ongewenste effecten krijgen. Deze medicatie moet worden voorgeschreven door een arts en kan een waardevolle aanvulling zijn op andere stopmethodes. Je huisarts en huisapotheker kunnen je hierin best begeleiden.

4. Begeleiding door een tabakoloog

Een tabakoloog is een specialist in rookstopbegeleiding  die ondersteuning biedt via individuele of groepssessies. In België worden deze sessies gedeeltelijk terugbetaald door de mutualiteit, waardoor de drempel lager wordt. Best contacteer je een tabakoloog  zowel vooraf als tijdens de eerste periode van je rookstop.

5. De Buddy Deal campagne 

Ondersteuning door vrienden, familie of collega’s verhoogt de kans op succes aanzienlijk. Een ‘buddy deal’ houdt in dat je samen met iemand stopt of steun krijgt van een niet-roker die je motiveert.  Via een campagne van Stichting Tegen Kanker kan je jaarlijks inschrijven (vanaf maart) als ‘stopper’ om vanaf de maand mei met de steun van je ‘buddy’ te stoppen met roken. Sociale ondersteuning kan net dat extra duwtje in de rug geven. Je verhoogt je kans om definitief te stoppen met factor 5 en bovendien staat er een uitgebreid hulpprogramma voor je klaar! Lees hier de getuigenis van Sebastiaan die met dank aan zijn buddy Clara al bijna 2 jaar rookvrij is. 

Test je kennis!

1.    Welke stelling rond ontwenningsverschijnselen is correct?

a) Ontwenningsverschijnselen blijven voor altijd aanwezig. 
b) Ontwenningsverschijnselen ontstaan pas 2 maanden na je rookstop.
c) Ontwenningsverschijnselen zijn persoonlijk, maar nemen vaak vanaf de derde of vierde stopweek af.
d) Het drinken van koffie kan ontwenningsverschijnselen verzachten.

2.    Hoe lang na het stoppen met roken begint de bloeddruk te normaliseren? 

a) 20 minuten
b) 24 uur
c) 1 week
d) 1 maand

3.    Wat is een tabakoloog? 

a) Een dokter gespecialiseerd in longziekten.
b) Een specialist in rookstopbegeleiding.
c) Een apotheker die nicotinevervangers verkoopt.
d) Een psycholoog.

4.    Welke van de volgende opties is GEEN snelwerkend nicotine vervangend product? 

a) Pleisters
b) Kauwgom
c) Inhalator
d) Zuigtablet

De juiste antwoorden: 1-c, 2-a, 3-b, 4-a