Zijn jouw geneesmiddelen bestand tegen de hitte?

Kwetsbare mensen en mensen die geneesmiddelen gebruiken (in het bijzonder: oudere mensen vanaf 75 jaar, zuigelingen en zeer jonge kinderen, mensen met een chronische ziekte zoals diabetes, astma of COPD, of hart- en vaataandoeningen of een probleem met de nieren, sociaal geïsoleerde mensen, mensen met overgewicht), moeten extra waakzaam zijn op warme dagen als deze en ze verdienen dan ook onze aandacht. Hou bij hen dus mee een oogje in het zeil. Hier bieden we enkele tips om het hoofd koel te houden.

Bel het noodnummer 112 bij een hitteslag: hoge lichaamstemperatuur (meer dan 39°C), verhoging van het hartritme, ongewone onrust, warme, rode en droge huid, hoofdpijn, braken, stuipen, bewustzijnsverlies tot zelfs coma.

Sommige geneesmiddelen kunnen een invloed hebben op de temperatuurregeling van je lichaam op warme dagen. Bij hitte is het ook belangrijk om erover te waken dat je je medicatie juist bewaart.

Gebruik je medicatie voor …

… hartproblemen of een hoge bloeddruk?

Hitte verstoort de water- en zouthuishouding in het lichaam. Daardoor ontstaat kans op uitdroging, te weinig zweten en onwel worden. Mensen die diuretica (plasmedicatie) gebruiken, zijn daar extra gevoelig voor. Die medicatie zorgt ervoor dat ze vaker plassen en daardoor vocht en zouten verliezen. Dat is nodig bij hartfalen of hoge bloeddruk, maar bij hitte kan het verlies te veel zijn en ontstaat er risico op uitdroging.

Dat geldt overigens voor meerdere geneesmiddelen die worden voorgeschreven tegen hartfalen, hartritmestoornissen, angina pectoris of hoge bloeddruk: o.a. antihypertensiva (bloeddrukverlagers), bètablokkers en calciumantagonisten (geneesmiddelen die de hartslag en de bloeddruk verlagen).

… een hersenaandoening of psychische aandoening?

Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson en medicatie tegen een psychose kunnen het zweten verminderen. Daardoor is het lichaam minder goed in staat om de lichaamstemperatuur te regelen.​

… stoelgangproblemen?

Bij problemen met de stoelgang is het altijd belangrijk om voldoende te drinken. Bij diarree verlies je veel vocht, maar ook bij verstopping en bij het gebruik van laxeermiddelen speelt vaak een tekort aan vocht een rol.

Het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI) vermeldt nog andere geneesmiddelen die de effecten van hitte kunnen verergeren, bv. ontstekingsremmers, cholesterolverlagers en bepaalde migrainemiddelen. Bovendien kan een te groot vochtverlies (door veel te zweten) bij sommige geneesmiddelen leiden tot overdosering.

Het BCFI raadt personen met een verhoogd risico (door medicatie) aan om hun medicatieschema samen met de apotheker of arts even te overlopen. Soms is het nodig om tijdens een hittegolf de dosis tijdelijk te verminderen of zelfs de behandeling even te stoppen. Vraag raad aan je apotheker als je vragen hebt over het gebruik van geneesmiddelen bij hitte.

Je geneesmiddelen bewaren bij hitte

Sommige geneesmiddelen kunnen niet goed tegen de warmte. Hoge temperaturen en direct zonlicht kunnen de werking verminderen. Daarom wordt op de verpakking of in de bijsluiter vermeld bij welke temperatuur je het geneesmiddel moet bewaren. Al kan je dat natuurlijk ook aan je apotheker vragen.

Op kamertemperatuur of in de koelkast?

De meeste geneesmiddelen moeten bewaard worden op kamertemperatuur (15-25° C). Leg ze op een plek die koel en droog is, bv. in een voorraadkast. Hou geneesmiddelen uit de zon. Laat ze niet achter het raam liggen. Bewaar ze niet in de badkamer, omdat de vochtigheid hun werking kan verminderen.

Voor de meeste geneesmiddelen is een droge, afgesloten kast een goede bewaarplek. Ook tijdens een hittegolf blijven ze daarin goed. Al geldt dat niet voor alle geneesmiddelen. Zetpillen kunnen smelten door de warmte. Toch mag je die niet zomaar in de koelkast bewaren. Hetzelfde geldt voor crèmes en zalven. Lees daarom altijd het bewaaradvies in de bijsluiter of vraag raad aan je apotheker.

Ook vloeibare geneesmiddelen, zoals drankjes of ampullen, mogen niet altijd in de koelkast. De vloeistof kan door de kou gaan kristalliseren, waardoor de medicatie minder goed werkt. Dat geldt ook voor oog- en oordruppels. Mag je ze wel in de koelkast bewaren? Warm ze dan voor gebruik even in je handen op.

Geneesmiddelen mogen enkel in de koelkast als dat op de verpakking of bijsluiter staat. Sommige medicatie moet je koel (2-8°) bewaren, bv. niet gebruikte insuline, bepaalde antibiotica en vaccins. Bewaar ze best onderaan in de koelkast. Leg ze zeker niet tegen het vriesvak.

En onderweg?

Laat je geneesmiddelen nooit in de hitte liggen, bv. in de auto. Ga je je medicatie afhalen maar moet je ook inkopen doen? Ga bij hitte dan het laatst naar de apotheek. Op reis? Bewaar je geneesmiddelen die in de koelkast horen, onderweg in een koeltas.