Spataders: een banale kwaal?

Aders vervoeren bloed naar het hart. In de benen moet het bloed tegen de zwaartekracht in omhoog worden gestuwd. Klepjes in de aders verhinderen dat het bloed terugstroomt. Als die klepjes niet meer goed sluiten, stroomt het bloed terug. Door de hogere druk rekt de ader in het been nog meer uit, en ontstaat een spatader.

Om meer te weten te komen over spataders, bekijken we een aantal veel voorkomende opvattingen en onderscheiden we de feiten van de fabels:

Spataders zijn een onschuldige zomerkwaal: feit of fabel?

Fabel. Spataders zijn relatief onschuldig als je tijdig ingrijpt om de onderliggende oorzaak te achterhalen en te behandelen. Dan zal je er maar weinig hinder van ondervinden. Laat je ze onbehandeld? Dan kan er een ontsteking van de aders ontstaan met een vergroot risico op bloedklonters tot gevolg. Als de bloedklonter loskomt uit de ader, kan hij andere belangrijke aders in het lichaam verstoppen en dat heeft soms levensgevaarlijke gevolgen.

Daarnaast kan door de slechte bloedsomloop een ulcus of zweer ontstaan. Dit kan uiteindelijk leiden tot een ‘open been’, een open wonde waar de huid volledig is verdwenen en die zeer moeizaam geneest.

Medicatie is de enige remedie bij spataders: feit of fabel?

Fabel. De behandeling van spataders zorgt ervoor dat de bloedsomloop verbetert. Men tracht de typische klachten zoals vermoeidheid, pijn, nachtelijke krampen en zwelling van de benen aan te pakken. Daarbij ligt de focus eerst op veneuze hygiëne (dragen van losse kledij, slapen met de benen iets hoger dan (de rest van) het lichaam …) en een gezonde levensstijl (niet roken, lichaamsbeweging …).

Wanneer dit onvoldoende blijkt, wordt het dragen van steunkousen aangeraden om het bloed vanuit de benen naar boven te stuwen. Steunkousen worden bovendien vaak als preventieve maatregel gebruikt tijdens langeafstandsvluchten om de bloedcirculatie te stimuleren en bloedklonters te voorkomen.

Eventueel wordt er ook medicatie opgestart om de bloedsomloop te stimuleren, maar hierover bestaat er weinig tot geen evidentie.  

Indien nodig worden de aangetaste aders met een chirurgische ingreep verwijderd of vernietigd via verschillende methodes.

Ik kan zelf mijn bloedsomloop stimuleren: feit of fabel?

Feit. Naast de gezondheidsmaatregelen die je kan treffen om het risico op spataders te vermijden (vermijden van overmatige warmte, langdurig rechtstaan, niet roken …) kan je ook zelf je bloedcirculatie verbeteren. De veneuze bloedcirculatie (die plaatsvindt in je aders) wordt namelijk bevorderd door het samentrekken en ontspannen van je beenspieren. Hiervoor bestaan er heel wat handige oefeningen waarmee je aan de slag kan om je bloedsomloop op regelmatige basis te stimuleren.

Aarzel niet om advies te vragen aan je arts.