Let op voor de teek in je tuin!

Met de zon in het land genieten we ervan om zo veel mogelijk buiten te zijn. Velen genieten in eigen tuin, rustig tussen het groen. In die groene oase zal je ook vogels, vlinders, bijen en allerlei insecten tegenkomen die profiteren van de natuurweelde! Voor sommige diertjes moet je echter oppassen, zoals de teek.

Onderzoek toont aan dat we 45% van de tekenbeten oplopen in onze eigen tuin. Zo’n beet is op zichzelf niet zo erg, maar helaas kunnen teken wel besmettelijke ziektes overbrengen, zoals de bacterie die de ziekte van Lyme (zie verder) veroorzaakt. Als je gebeten bent, moet je dus zo snel mogelijk de teek verwijderen, dat beperkt het risico op infectie.

De teek

Teken leven vooral tussen vochtige bladeren en in hoog, schaduwrijk gras. Ze kruipen op struiken of hoog gras en wachten tot een mens of dier passeert. Als ze eenmaal op je lichaam gekropen zijn, zoeken ze een geschikte plaats om zich vast te bijten. Ze verkiezen vaak warme plaatsen: achter de oren, onder het haar, onder de oksel, bij de navel, in de knieholte of lies.

Een teek lijkt op een bruinzwarte speldenkop en heeft bloed nodig om zich voort te planten. Bij het opzuigen van bloed kan het achterlijf opzwellen tot 1 cm. De teek is vooral actief van maart tot oktober, maar je kan het hele jaar door gebeten worden.

Het risico op een tekenbeet verkleinen in je tuin

Zeker als jouw tuin grenst aan een groen-, natuur-, park- of bosgebied, is het aangeraden om enkele maatregelen te nemen om teken uit je tuin te weren – weliswaar met een minimale impact op de biodiversiteit.

• Speeltuigen voor de kinderen zoals schommels en zandbakken plaats je best niet naast borders met hoge planten.
• Paden of open stukken ‘speelgras’ onderhoud je extra door overhangende planten te trimmen.
• Maai het gras kort op veel bezochte plekken in je tuin zoals je favoriete zitplekje, speeltuigen, paden, je brievenbus … en scherm deze plekken liefst af van wilde begroeiing met een droge border (50-100 cm) van bv. zand, schelpen, gravel of kiezel. Teken verkiezen immers een vochtige omgeving.
• Denk ook even na over de aanplanting in de meest bezochte plekken van je tuin. Kies voor planten die goed groeien op een droge ondergrond en weinig water nodig hebben.
• Ruim afgevallen bladeren op na de winter.

Teken kunnen ook op jouw worden overgedragen via een gastheer, zoals een ree of knaagdier. Plaats een afsluiting rondom je tuin en laat geen voedselresten zomaar rondslingeren in je tuin, zodat deze dieren minder geneigd zijn om op bezoek te komen.

Ook je huisdier die in de tuin vertoeft, kan een gastheer zijn voor een teek. Controleer tijdens het tekenseizoen dagelijks je huisdier(en) op teken.

Tip!

Sciensano, het Belgisch gezondheidsinstituut, volgt elk jaar het aantal tekenbeten op mensen in ons land op via zijn website en de mobiele app 'TekenNet'. Zo brengen zij risicogebieden voor tekenbeten in kaart, en kan jij opzoeken hoe groot het risico op een tekenbeet in jouw regio is. Handig!

Een tekenbeet, wat nu?

Ook al neem je maatregelen, een tekenbeet is nooit uitgesloten. Controleer daarom elke avond jezelf, en eventuele kinderen en huisdieren op aanwezigheid van een teek. Ben je gebeten, dan moet je de teek zo snel mogelijk verwijderen. Hoe doe je dat?

Pak de teek met een tekentang of pincet met dunne punt bij de kop zo dicht mogelijk tegen je huid, en trek ze in een rustige vloeiende beweging naar boven.

• Knijp een teek niet plat. Zo vermijd je dat ze braakt en ziektekiemen doorgeeft.
• Gebruik geen alcohol, jodium, zeep, ether of olie.
• Draai niet aan de teek.

Een tekentang kan je aanschaffen bij je apotheker. Hij of zij kan jou meteen ook laten zien hoe je die best gebruikt.

In de maand die volgt op een tekenbeet, ben je best waakzaam voor mogelijke ziektesymptomen. Krijg je een rode kring rond de gebeten plaats of ervaar je griepachtige symptomen, contacteer dan zo snel mogelijk je arts.

Ziekte van Lyme

Teken kunnen drager zijn van de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Bij een beet kunnen die ziektekiemen in je lichaam terechtkomen en je ziek maken. Volgens Sciensano zou ongeveer 10% van de teken in België besmet zijn met die bacterie.

Als je besmet bent, vormt er zich een rode ringvormige plek rond de plaats van de tekenbeet. Je kan koorts ontwikkelen, gewricht-, keel- of spierpijn krijgen en een algemeen ziektegevoel ervaren. Tegen de ziekte van Lyme bestaat geen vaccin om je preventief te beschermen. De ziekte voorkomen doe je dus vooral door het risico op een tekenbeet te vermijden door bovenstaande tips. Ga zeker ook eens kijken op deze website om te zien hoe je best een tekencheck uitvoert na een uitstap in de natuur!

Dit artikel is opgesteld in samenwerking met LOGO Oost-Brabant.